Stowarzyszenie Gwarków Zagłębia zostało zarejestrowane 1 marca 2023 roku w Rejestrze Stowarzyszeń Starostwa Powiatowego w Będzinie.

Swoją działalność opiera wyłącznie o pracę społeczną jego założycieli oraz członków. Misją Stowarzyszenia jest integracja środowisk byłych i obecnych pracowników sektora górniczego, oraz wszystkich miłośników i sympatyków.

Głównym celem Stowarzyszenia jest stworzenie Izby Tradycji Górniczych – miejsca, w którym wyeksponowana zostanie historia górnictwa węglowego
z terenu Zagłębia Dąbrowskiego. Izba Tradycji Górniczych będzie niejako kontynuacją pomysłu, jaki zrodził się w 2019 roku poprzez zrealizowaną
w Muzeum Zagłębia w Będzinie wystawę „Ostatnia Barbórka – historia górnictwa węglowego w Zagłębiu Dąbrowskim”. Wszystkie eksponaty zgromadzone na potrzeby wystawy, a także planowane ekspozycje multimedialne będą żywą pamiątką po zlikwidowanych kopalniach, oraz – mamy nadzieję – idealnym miejscem aby zainteresowane osoby mogły zetknąć się z tzw. żywą historią.